Ĉiuj nuancoj de la verda ondo

Ĉiu el ni iugrade vivas en mondo de stereotipoj: blondulinoj estas stultaj, pensiuloj estas kverelemaj, junularo estas progresema ktp. Al tiu listo povas alskribi aserton, ke ĉiuj esperantistoj estas neprofitemaj, nepraktikaj, kaj frenezetaj.
Por mi dum miaj studentaj jaroj la esperantistoj ŝajnis “kapitanoj Grej” kaj Ĵanna de Ark, tio estas saĝaj, kuraĝaj, bonkoraj, kapablaj feliĉigi la mondon. Ho ve! Tiam mi ne sukcesis konatiĝi kun ili.
Nun, finlerninte aŭtodidakte Esperanton (dankon al vi, Lernu.net), persone konatiĝinte kun kelkaj esperantistoj kaj eĉ partopreninte en la lisbona kongreso (2018), mi komprenas, ke esperantistoj same kiel ĉiuj homoj estas diversaj.
Tial en ĉiu historia momento samtempe kun apero sur la unua plano de elstaraj personoj, alportantaj en nian universon tian aŭ alian ideon, ŝanĝiĝas karaktero de la esperanta movado

Estiĝis kalmo por multaj jaroj, de tempo al tempo rompita de facila surfunda fluo. Post la Dua mondmilito okazis, ke Esperanto vivas kaj revekiĝas pro la multjara dormado. Revigliĝis esperanto-movado en Okcidento. En Sovetio, kie kvankam konserviĝis esperantistoj, sed ili kvazaŭ ne ekzistis: oficiale Esperanto ne estis malpermesita, tamen ĝia ekzisto simple estis prisilentata, kio, kiel konate, estas pli malbone ol se oni malhonorigus ĝin.

Nur la Tutmonda festivalo de jnularo kaj studentoj (Moskvo, 1957) revivigis la esperanto-movadon en nia lando.

Kaj la sekvontan duonjarcenton mi povas nomi la tria ondo de Esperanto – la nuanco celadonverda

Duonleĝe funkciis rondetoj en diversaj urboj, unuopuloj uzis diversajn rimedojn por lerni Esperanton – ĉiuj ili estis sub sekreta observo. “Ideologie edukitaj” esperantistoj (tion vi pensu mem) ricevis la permeson partopeni diversajn internaciajn e-aranĝojn. Eblis korespondi kun eksterlandaj esperantistoj.

Ĝuste tiam laŭ la ondo de turisma furoro kaj bardfestivaloj-societumadoj en Sovetio, donantaj iluzion de agadlibero kaj pensesprimo, aperis specifa sovetia esperanto-movado.

Entuazmigitaj diversaĝaj knaboj-knabinoj, kolektiĝinte en siaj kluboj aŭ ekveturinte en naturo — en tendaj urbetoj (tendaroj), parolis inter si en sia “sekreta” lingvo, kantis kaj sentis si elektitaj.
Kiam post disfalo de soveta Unio oni akiris eblecon libere elveturi al diversaj landoj, tiam ĝojoj kaj ravoj estis sen fino.

Do kantis ili, ĝojis vivon, sed venis “vintro”: kvanto da esperntistoj en nia lando (ankaŭ eksterlande) ekis katastrofe malpliigis – ne, ne nur pro mortoj tre olduloj, sed plejparte pro kobei plej raciaj esperantistoj el societumado kaj manko dezirantoj alplenigi iliajn vico — neniu el “knaboj-knabinoj” ne ekzorgis pri popularigado de Esperanto.

Sed kien lokis sin esperantistoj, elfalintaj el societumado? Tiuj personoj, havantaj difinitajn celojn kaj propran imagon pri uzo la lingvon Esperanton, kaj opiniantaj, ke kantoj kaj societumadoj estas bone, tamen tutan vivon nur amuziĝi estas malbone: necese vivi normale kaj laŭ eble lasi post si bonan memoron.

Apostoloj de Esperanto, elektintaj vojon de servado al Esperanto kaj fariĝintaj instruistoj-senprofituloj, comencis senpage instrui la lingvon en malmultenombraj rondetoj tra tuta mondo. Pasis jaroj, ŝanĝiĝis generacioj, sed parto de esperantistoj aŭrigis (kaj daŭrigas!) instrui Esperanton en diversnivelo.

Sed se mankas ebleco aŭ deziro instrui? Pensantaj esperantistoj, ne fiksiĝintaj pri esperanto-societumadoj, iom post iom penetrigis la internacian lingvon en sciecistan socion, organizante scienc-esplorajn projektojn kun la laborlingvo Esperanto.

La triaj el ili penetris en internaciajn organizaĵojn (ekzemple, UNESKO kaj aliaj internaciaj projektoj). Plejparte iliaj partoprenantoj konversacias en la angla, pli ĝuste – en “piĝi-ingliŝ”, sed nun ĉiam pli kaj pli aŭdiĝas voĉoj apogantaj la internacian neŭtralan lingvon Esperanto.